Marija Masnikosa
Tip nastavne aktivnosti: predavanje, seminar
Kurs je namenjen studentima master i doktorskih akademskih studija.
Uvod:
Cilj kursa jeste povezivanje evropskog muzičkog nasleđa i usmeravanje na evropske elemente u srpskoj postmodernoj muzici, uz korišćenje muzičke semiotike kao sredstva tumačenja.
Nalazeći se pod znatnim uticajem opšteg semiotičkog koncepta, zasnovanog na Sosirovom i Pirsovom radu, muzička semiotika počela je da se razvija u drugoj polovini 20. veka. Od svojih prvih razvojnih koraka, to je strukturalistička disciplina, usmerena na evropsko muzičko nasleđe, na interdisciplinarni, interkulturni i čak transkulturni način.
Muzička semiotika se razvijala u različitim pravcima, usled različitih teorijskih uticaja (generativna gramatika Čomskog, Šenkerova teorija dubinske strukture, generativna analitička teorija Lerdala i Džekendofa, intonaciona teorija Asafjeva i Gremasova narativna gramatika i teorija semeanalize, itd.). Različitim teorijskim orijentacijama u savremenoj muzičkoj semiotici, kao što su muzička naratologija, teroija muzičkog diskursa i semiotika muzičkog prostora uglavnom su se bavili evropski istraživači.
Akademski cilj kursa jeste podizanje nivoa svesti o prisustvu evropskih elemenata i načela u srpskoj postmodernoj muzici. Štaviše, kroz usmerenost na evropske elemente i kulturne vrednosti u srpskoj postmodernoj muzici i njihovu analizu, kurs će podstaći specifično muzikološki pristup interkulturnoj komunikaciji u procesu evropskih integracija i podići nivo svesti o ulozi svake muzičke kulture i intekulturnog dijaloga u izgradnji evropskog identiteta.
Nastavni ciljevi su:
- poboljšati studentsko razumevanje ključnih pitanja muzičke semiotike kao discipline savremene sistemske muzikologije;
- podržati studentska interdisciplinarna, problemski orijentisana istraživanja u muzikologiji, koja se oslanjaju na muzičku semiotiku;
- istaći uticaj evrospkih muzičkih i kulturnih vrednosti na srpsku postmodernu muziku i
- povećanje studentskog nivoa svesti o ulozi dijaloga i kulturne različitosti u procesu integracije evropske kulture.
Struktura kursa :
- Muzika i značenje – istorija muzičke semiotike
- Lingvističke i strukturalističke teorije muzičkog značenja
- Teorija intonacije
- Pirsova teorija znakova primenjena na muziku
- Teorija muzičkog diskursa
- Muzička narativnost i intertekstualnost
- Teorije muzičkih toposa
- Tarastijeva teorija muzičke semiotike
- Teorija muzičkih gestova
- Ekspresivni žanrovi u muzici
- Muzički znakovi evropske i srpske postmoderne muzike
- Muzička narativnost evropske i srpske postmoderne muzike
- Analiza gestova evropske i srpske postmoderne muzike
- Ekspresivni žanrovi u evropskoj i srpskoj postmodernoj muzici
- Intertekstualnost u evropskoj i srpskoj postmodernoj muzici
Bibliografija (izbor):
- Agawu, Kofi: Playing with signs. Semiotic interpretation of classic music, Princeton University Press, Princeton, New Jersey, 1991.
- Chandler, Daniel: Semiotics for Beginners, electronic publication.
- Coker, Wilson. Music & Meaning. New York: The Free Press, 1972.
- Cook, N. “A Theory of Musical Semiotics (Review)”, Music Theory Spectrum, XVIII/1, (Spring) 1996.
- Eco, Umberto: A Theory of Semiotics, Bloomington: Indiana University Press, 1979.
- Hatten, Robert S.: Markedness, Correlation and Interpretation, Indiana University Press, Bloomington & Indianapolis, 1994.
- Hatten, Robert S.: Interpreting musical Gestures, Topics and Tropes (Mozart, Beethoven, Schubert), Indiana University Press, 1999.
- Hatten, Robert. “Musical Meaning in Beethoven: Markedness, Correlation, and Interpretation”, Advances in Semiotics, Indiana: 1994.
- Hatten, Robert. “Semiotic Perspectives on Issues in Music Cognition”, In Theory Only, XI/3, (July) 1989.
- Milijić, Branislava: Semiotička estetika, Institut za književnost i umetnost, Beograd, 1993.
- Monelle, Raymond: Linguistics and Semiotics in Music, Harwood Academic Publishers, Chur, Switzerland, 1992.
- Monelle, Raymond: The Sense of Music. Semiotic essays, Princeton University Press, Princeton and Oxford, 2000.
- Ratner, Leonard G. 1980. Classic Music: Expression, Form and Style, New York, Schirmer Books, 1980.
- Stopford, J. “Structuralism, Semiotics and Musicology”, British Journal of Aesthetics, (Spring) 1984.
- Tarasti, E. “Music Models through Ages: A Semiotic Interpretation”, International Review of the Aesthetics and Sociology of Music, XXV/1-2, 1994.
- Tarasti, Eero: A Theory of Musical Semiotics, Indiana University Press, Bloomington and Indianapolis, 1994.
- Tarasti, Eero: Music History revisited (by a semiotician), in: Musical Semiotics in Growth, ed. by E.Tarasti, Indiana University Press, International Semiotics Institute, Imatra, Bloomington, 1996.
- Tarasti, E. (ed). Musical Signification : Essays in the Semiotic Theory and Analysis of Music.Berlin: Mouton de Gruyter 1995.
- —. “The Challenge of Semiotics”. In Rethinking Music, ed. Nicholas Cook and Mark Everist. Oxford, New York: Oxford University Press.
- Caplin, William E. 2005. “On the Relation of Musical Topoi to Formal Function”, Eighteen-Century Music, 2/1: 113-124.
- Masnikosa, Marija. 2010. Orfej u repetitivnom društvu. Postminimalizam u srpskoj muzici za gudački orkestar u poslednje dve decenije XX veka, Beograd: Fakultet muzičke umetnosti u Beogradu.
- Masnikosa, Marija. 2013. „A Theoretical Model of Postminimalism and Two Brief ‘Case studies’”; in: The Ashgate Research Companion to Minimalist and Postminimalist Music. Edited by Keith Potter, Kyle Gann and Pwyll ap Sion, United Kingdom: Ashgate Publishing Limited, p. 297-314.
- Masnikosa, Marija. 2010. “Specific Typology of “Appropriated” Musical Signs in Serbian Postminimalist Compositions”, in: Lina Navickaite-Martinelli (Ed.), Before and After Music, Acta Semiotica Fennica XXXVII, Helsinki, Vilnius & Imatra, International Semiotics Institute & Umweb Publications, 555-564.
- Masnikosa, Marija. 2008. „Application of musical semiotics in the analysis and interpretation of postminimalist work“, Zbornik Katedre za muzičku teoriju. Muzička teorija i analiza (Musical Theory and Analysis. Collection of papers – Department of Musical Theory), FMU i Signature, Beograd, 130-137.
Uticaj
Direktni i indirektni uticaj kursa ogleda se u: 1) sticanju relevantnog znanja o pitanjima of savremene evropske muzičke semiotike; 2) uvođenju evropskog nivoa u nastavi i izučavanju muzičke semiotike; 3) podizanju nivoa svesti o objedinjujućim procesima evropske kulture, koji se veoma intenzivno odvijaju i u muzici; 4) intenziviranje potrebe za uvođenjem specifično evropskih studija na području muzikologije.
| 1. akad. godina: | 2. akad. godina: | 3. akad. godina: | Ukupno za 3 godine: | ||
| Broj časova | 15 | 15 | 15 | 45 | |
| Broj studenata | 40 | 40 | 40 | 120 | |
| Studijski programi | Muzikologija, Muzičko izvođaštvo | ||||
| Godina/nivo
studija |
Master akademske | Doktorske akademske | |||
| Status kursa | Obavezan | Novi | |||
